Cổng tam quan đá
Cổng tam quan đá hlà lối kiến trúc truyền thống trong nền văn hóa của người Việt nằm trong hạng mục nhỏ của các công trình cổng đá. Hình ảnh cổng tam quan vốn rất quen thuộc đối với người dân ở vùng quê đồng bằng Bắc Bộ. Đây là một nét đặc trưng trong kiến trúc tâm linh nước ta. Vậy cổng tam quan bằng đá có ý nghĩa gì đặc biệt? Hãy cùng chuyên trang theo dõi bài viết sau để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Khái niệm và ý nghĩa cổng tam quan đá
Đối với những ai chưa biết cổng tam quan thì có thể hiểu nôm na là cổng lớn. Công trình này được xây dựng công phu và có nhiều ý nghĩa biểu tượng đặc biệt. Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại kiến trúc tâm linh này.
Cổng tam quan là gì?
Cổng tam quan hay cửa ngõ, cổng lớn làm bằng đá có 3 lối đi vào với cửa giữa lớn và 2 cửa bên. Sở dĩ gọi là cổng tam quan đá là vì lấy con số dựa trên học thuyết Tam tài. Người xưa cho rằng điều đó thể hiện sự hài hòa giữa con người với thiên nhiên.
Cổng đá tam quan được thế kế dựa trên kiến trúc xưa và thường được làm bằng đá chắc chắn. Phía trên cổng có lợp mái và hai bên lối đi được chạm khắc thêm câu đối. Phần đối diện của cửa sẽ được điền tên chùa hay tên cửa.
Cổng tam quan được thiết kế theo 2 loại chủ yếu đó là cổng tam quan tứ trụ và cổng tam quan có gác. Cổng đẹp được xây dựng từ nhiều loại vật liệu khác nhau, vô cùng quý hiếm. Cổng được xây bằng đá tự nhiên sẽ có khả năng chống chọi nhiều dạng thời tiết khắc nghiệt, bền bỉ theo thời gian.
Ưu điểm của cổng tam quan bằng đá
Cổng tam quan bằng đá có các ưu điểm nổi bật như sau:
- Độ bền cao: Cổng tam quan đá nguyên khối đặt ở chùa, miếu có tuổi thọ cực kỳ cao so với các loại nguyên liệu khác. Mặc dù cổng đặt ở bên ngoài mưa gió nhưng dường như cổng không bị hư hỏng, bào mòn nhiều bất chấp mưa nắng.
- Tính thẩm mỹ cao: Cổng tam quan bằng đá được chế tác từ đá tự nhiên nên đảm bảo độ bóng, độ bền màu. Khi người thợ điêu khắc, đục đẽo sẽ góp phần tạo nên tác phẩm có giá trị thẩm mỹ cao, độc đáo.
- Hợp phong thủy: Hạng mục cổng đá tam quan mang ý nghĩa phong thủy đặc biệt đối với khu lăng mộ. Đá đại diện cho tính thổ nên vô cùng hợp với các công trình tâm linh.
- Dễ dàng vệ sinh: Do được làm bằng đá, nên cổng rất dễ lau dọn, không tốn quá nhiều công sức. Các vết bẩn trên cổng tam quan có thể bị rửa trôi, làm sạch như mới nếu có một cơn mưa rào ngang qua.
Ý nghĩa cổng đá tam quan
Cổng tam quan đá vừa có bề dày lịch sử, vừa thể hiện văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Không chỉ thế, cổng tam quan còn được xem là di sản dân tộc mang đậm dấu ấn lịch sử của thời kỳ phong kiến hoàng kim.
Công trình này được xây dựng theo kiến trúc đặc biệt, chạm khắc tỉ mỉ công phu. Cổng tam quan còn mang ý nghĩa là tấm lòng con cháu đối với tổ tiên dòng họ. Bởi thực tế nhiều gia đình chọn xây dựng mẫu cổng tam quan đẹp thẩm mỹ với mong muốn thể hiện lòng tôn kính, tưởng nhớ với bậc bề trên.
Trên cổng cũng được khắc những biểu tượng tâm linh, phong thủy với ý nghĩa cầu mong điều tốt đẹp, tạo nên một không gian yên bình, an lạc. Bên cạnh những thông điệp quý báu kể trên, cổng tam quan bằng đá còn sở hữu nhiều ý nghĩa khác, cụ thể như sau:
Ý nghĩa cổng tam quan trong đạo Phật hay còn gọi là cổng tam quan chùa
Cổng tam quan chùa theo quan niệm Phật pháp có 3 cách nhìn như sau: hữu quan, không quan, trung quan. Không quan thể hiện cho cái không, nghĩa là vô thường. Hữu quan thể hiện cho cái sắc, mang ý nghĩa giả. Trung quan thể hiện cho cả hai yếu tố kể trên là sắc và không hòa vào với nhau.
Với cách hiểu này, khi con người hiểu được ý nghĩa về 3 cửa của cổng tam quan sẽ thấy bình an, yên lạc. Tâm hồn sẽ không còn oán niệm, tâm si vọng tưởng hàng đêm dày vò. Bên cạnh đó, cổng tam quan còn có hàm ý là cửa dành cho Tam bảo (Phật, Pháp, Tăng) đi qua.
Riêng với Phật giáo Thiền tông, cổng tam quan có ý nghĩa là “tam giải thoát môn”. 3 cửa tương ứng với cửa Vô Không, cửa Vô Tác, cửa Vô Nguyện. Người nào bước qua được cánh cửa này, đồng nghĩa người đó đến với Cõi Niết Bàn.
Chỉ khi con người bỏ được sân si, oán hận, đau khổ để đi tìm an lạc, họ mới có thể bước qua được. Tuy nhiên, tại những quốc gia mà không thuộc Phật giáo phái Thiền tông, các ngôi chùa sẽ không xây dựng công trình kiến trúc tâm linh cổng tam quan.
Ý nghĩa quan niệm của vua chúa
Theo quan niệm của vua chúa, cổng tam quan được dùng để phân chia cấp bậc của những vị quan. Vua sẽ đi cửa chính cổng giữa, quan văn sẽ đi bên cửa tả, quan võ sẽ đi bên cửa hữu. Điều này tượng trưng cho hai cánh tay đắc lực phò trợ cho vua.
Từ thời phong kiến, kiến trúc cổng tam quan làm bằng đá cũng có quy định rõ ràng. Cụ thể, cổng giữa hay cổng chính của cổng đá tam quan là dành riêng cho bậc vua chúa. Chúng ta có thể bắt gặp một số công trình có cổng tam quan làm bằng đá đẹp được biết đến như:
- Văn Miếu Quốc Tử Giám
- Thái Miếu
- Triệu Miếu…
- Đền thờ Thần Độc Cước (Thanh Hóa)
- Đình Thần Thắng Tam (Vũng Tàu)
- Cửa Ngọ môn (Cố Đô Huế)
Được biết, các đình, chùa hay lăng mộ thời Lý, Trần thường xây cổng tam quan để tiện cho vua, quan, dân thường đến dâng hương. Trong những ngày bình thường, cửa ở hai bên sẽ mở, cửa chính đóng lại. Tuy nhiên, vào các dịp lễ tết quan trọng, cánh cửa lớn sẽ được mở ra.
Ý nghĩa cổng đá tam quan trong đạo Cao Đài
Phần lớn các công trình trong đạo Cao Đài đều xây dựng cổng tam quan bằng chất liệu đá. Hạng mục này biểu trưng cho ba chân lý nói về vận số của con người, bao gồm: Vô Thường, Vô Ngã, Khổ.
Tòa Thánh Tây Ninh là công trình tiêu biểu về hạng mục cổng đá tam quan của đạo Cao Đài. Trong đó, công trình có 12 cổng tam quan xây dựng theo 3 dạng kiến trúc khác nhau. Mỗi cổng sẽ được đánh số thứ tự từ 1 – 12 (không có cửa số 5). Đặc biệt, Cổng Chánh Môn là cổng lớn nhất.
Các thiết kế cổng tam quan đá
Kết cấu của cổng tam quan bằng đá là dạng kiến trúc đặc trưng gồm ba cửa với lối đi cổng lớn nhất. Mỗi lối vào sẽ được phân cách bởi các cây cột hoặc vách ngăn đá, gỗ. Phần phía trên trán cửa sẽ được ghi tên đình, chùa, nơi đặt cổng. Thực tế, có hai loại kiến trúc cổng tam quan phổ biến tại các nơi thờ tự linh thiêng.
Cổng tam quan có gác
Cổng tam quan có gác được thiết kế nhỏ có một tầng. Nhiều nơi, loại cổng này được xây hai tầng hoặc xây thêm gác nhỏ phía trên. Thiết kế gác chủ yếu là để treo chuông, trống dùng trong các nghi lễ, hay dịp quan trọng của đền chùa.
Cổng tam quan tứ trụ
Cổng tam quan tứ trụ được thiết kế với 4 cột trụ vững chãi. Hai cột trụ giữa cao hơn hai cột trụ bên. Nối liền với tứ trụ này là xà ngang được chạm khắc cách điệu, tỉ mỉ ghi tên địa điểm. Những cây cột trụ sẽ chia cổng tam quan thành 3 phần lối đi. Tuy nhiên, ở một số nơi cổng tam quan tứ trụ cũng có biến thể khi có thể chia làm 5 lối. Dù là dạng nào, cổng tam quan vẫn giữ nguyên ý nghĩa tâm linh nguyên vẹn.
Kích thước và bản vẽ cổng tam quan đá
Kích thước cổng tam quan luôn là một việc được quan tâm hàng đầu khi chúng ta tiến hành xây dựng cổng. Nhiều khách hàng muốn lựa chọn các kích thước đẹp mang lại tài lộc may mắn cho công trình mình xây dựng. Vậy làm sao để lựa chọn được kích thước đẹp phù hợp với kiến trúc cũng như khuôn viên nhà mình.
Như chúng ta biết kích thước cổng tam quan thì phụ thuộc vào nhiều yếu tố như diện tích đất cổng và phong thủy của công trình đó. Tùy vào diện tích đất và nhu cầu sử dụng khác nhau mà có các kiểu thiết kế cổng tam quan khác nhau.
Vì vậy để có kích thước cổng tam quan đẹp hoàn hảo, chúng ta cần căn cứ vào địa hình mặt bằng thực tế nơi lăp đặt cổng tam quan sau đó thiết kế bản vẽ kích thước cổng tam quan. Người thiết kế dựa trên nhu cầu xây dựng, vị trí địa lí, mục đích, diện tích đất và phong thủy của công trình để đưa ra kiểu cổng tam quan phù hợp.
Theo kinh nghiệm lâu năm trong việc chế tác lắp đặt cổng tam quan thì chúng ta phải sử dụng thước Lỗ Ban để chọn kích thước xây cổng tam quan. Bằng việc này, họ sẽ chọn ra 2 kích thước chính xác nhất là chiều rộng và chiều cao, tương ứng với âm – dương hợp phong thủy cung số đỏ để mang lại nhiều may mắn cho gia chủ. Thông thường họ lấy âm là số chẵn và dương là số lẻ, đây được xem là sự phối hợp cát tường, phúc lộc vĩnh trinh.
Chất liệu và các ký tự hoa văn chạm khắc trên cổng đá tam quan
Tại các công trình tâm linh thờ tự, cổng tam quan sẽ được đặt ở lối đi ra vào. Đó là các nơi linh thiêng như đình, chùa, miếu mạo hay các từ đường, nhà thờ họ của gia đình, dòng tộc. Đến thời đại hiện nay, cổng tam quan vẫn được sử dụng phổ biến khắp nơi.
Cổng tam quan được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như gạch đá, xi măng hay đá nguyên khối, gỗ,… Mỗi loại chất liệu đề mang những ưu nhược điểm riêng tuy nhiên phần lớn con người chuộng sử dụng đá nguyên khối hơn.
Chất liệu đá nguyên khối có ưu điểm là bền bỉ, đảm bảo thẩm mỹ. Công trình làm từ đá nguyên khối toát lên vẻ đẹp sang trọng, pha lẫn nét cổ xưa, độc đáo và tinh tế. Giá thành của công trình này cũng không quá đắt đỏ.
Người nghệ nhân thường sử dụng đá nguyên khối có màu xanh, ghi xám được khai thác tự nhiên, màu sắc sáng bóng. Loại đá này dễ chế tác những họa tiết hoa văn phù hợp với với văn hóa tâm linh của người Việt Nam.
Các mẫu cổng tam quan đá đẹp
Việc xây dựng các cổng tam quan đá đẹp cần đến bàn tay khéo léo, điêu luyện của người thợ lành nghề. Bạn cần cân nhắc lựa chọn đơn vị chế tác có nhiều kinh nghiệm và uy tín để họ cung cấp cho bạn nhiều mẫu cổng tam quan đá đẹp.
Ngoài các loại cổng được giữ nguyên dạng nguyên thể, bạn cũng có thể yêu cầu cơ sở điêu khắc mỹ nghệ sáng tạo theo ý thích, nhu cầu của bạn. Có những nơi biến tấu cổng tam quan bằng đá truyền thống thành các biến thể trong rất đẹp mắt, toát lên nét tinh tế, sang trọng và hợp thời đại.
Báo giá cổng đá tam quan đẹp nhất tại Ninh Vân, Ninh Bình
Công ty Đá mỹ nghệ Bảo Châu có 20 năm kinh nghiệm trong việc chế tác, thi công các công trình đá tâm linh. Bên cạnh đó, đơn vị sẽ luôn hỗ trợ tận tình giải đáp thắc mắc cho bạn trong suốt quá trình triển khai, thi công.
Đội ngũ thợ điêu khắc của cơ sở đá mỹ nghệ Bảo Châu là những người thợ giỏi, lành nghề, những nghệ nhân xuất phát từ làng nghề truyền thống có nhiều năm kinh nghiệm. Do đó, họ có trình độ chuyên môn cao, khéo léo và có đủ năng lực tạo ra các sản phẩm cổng đá chất lượng.
Giá của công trình phụ thuộc vào các yếu tố sau:
- Chất liệu đá, loại đá làm cổng.
- Kích thước cổng.
- Mẫu mã thiết kế.
- Chi phí vận chuyển, thời gian hoàn thiện công trình.
Cơ sở đá mỹ nghệ Bảo Châu báo giá sản phẩm phù hợp, cạnh tranh nhất thị trường. Nếu bạn có nhu cầu thi công công trình kiến trúc đá tâm linh hoặc mua các sản phẩm liên quan hãy liên hệ với chuyên viên để nhận ngay báo giá cụ thể.
Hy vọng qua bài viết trên bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích về cổng tam quan đá, ý nghĩa văn hóa tâm linh của người cổ xưa. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào khác, hãy để lại bình luận hoặc liên hệ với chuyên trang qua Đá mỹ nghệ Bảo Châu hoặc hotline 096 281 90 32 để được tư vấn chuyên sâu hơn bạn nhé!
