Cột đá

Cột đá là một hạng mục quan trọng trong những công trình kiến trúc tâm linh như chùa chiền, đình đền hay các dạng nhà cổ, nơi thờ cúng. Cột đá không chỉ có vai trò nâng đỡ chịu lực mà còn là một điểm nhấn văn hóa độc đáo cho cấu trúc không gian của công trình. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm những mẫu cột đá đẹp nhất hiện nay nhé!

Cột đá là gì?

Khái niệm cột đá

Cột đá là mẫu cột trụ có hình vuông hoặc hình tròn, làm từ đá (chủ yếu là đá nguyên khối được khai thác từ các dãy núi đá lâu đời ở nước ta). Cột được sử dụng nhiều trong các kiến trúc xây dựng chùa chiền, nhà thờ họ, lăng mộ, miếu thờ. Do vậy, các loại đá được sử dụng đa phần được tuyển chọn từ những mẫu đá đẹp nhất như đá xanh rêu, đá xanh đen, đá vàng hay đá granite.

Trong chế tác, tất cả các loại cột bằng đá đều được các nghệ nhân gia công cẩn thận, tạo nên những mẫu cột đá đẹp với nhiều hình họa tiết mang đậm nét cổ kính và thể hiện rõ phong tục tập quán của người Việt ta từ xưa đến nay,  như điêu khắc các hình rồng phượng, hình tứ quý, hình hoa sen…

Có nhiều mẫu cột đá đẹp khác nhau, mỗi loại cột bằng đá lại có một vai trò riêng biệt. Có thể kể đến các loại cột làm bằng đá thường thấy như cột cổng bằng đá, cột nhà bằng đá, cột trụ dựng chùa bằng đá, cột trụ dựng nhà thờ bằng đá và cột dựng nhà bằng đá.

Cột đá và cột đá đồng trụ có phải là một không?

Cột đá đồng trụ chính là cột đồng trụ làm bằng đá, và là một loại cột đá. mẫu cột đá đồng trụ này được xây dựng ở phía trước cửa của của những công trình như nhà thờ, miếu thờ hay nhà ở. Giống với cột làm bằng đá, Cột đá đồng trụ được ví như biểu tượng “người gác cửa” cho ngôi nhà. Đặc biệt trong nhà thờ họ thì cột đồng trụ có vai trò là phần trấn khí, canh gác sự bình yên cho cả dòng tộc.

Hơn thế nữa, cột đồng trụ nhà thờ họ còn tượng trưng cho sự cứng cáp, bền vững, sự uy nghi và tôn kính của những ngôi nhà thờ họ.

Cột đồng trụ có thể được làm bằng gỗ hoặc bằng đá. Các vật liệu làm cột trụ này đều được tuyển chọn để chọn loại gỗ quý nhất, hoặc loại đá cứng nhất. Ngoài ra phần chế tác cột cũng hết sức được chú trọng. Cột trụ có nhiều chi tiết điêu khắc các hình tượng văn hóa tâm linh đại diện cho tín ngưỡng của cả một dòng họ.

Ý nghĩa của cột đá trong văn hóa tâm linh

Trong văn hóa tâm linh của người Việt Nam, cột đá có ý nghĩa rất lớn. Đặc biệt trong kiến trúc nhà thờ họ thì càng mang ý nghĩa không đơn giản.

Ý nghĩa của cột đá là gì?

–   Thứ nhất, cột đá chống lại tà ma ngoại đạo, ngăn cản tà khí xâm nhập vào ngôi nhà. Ở các nơi như nhà thờ họ, nhà thờ tổ – là nơi linh thiêng thờ cúng tổ tiên của một dòng tộc – thì cột đồng trụ lại càng mang ý nghĩa bảo vệ nhiều hơn. Cột đồng trụ chính là nơi ngăn chặn tà khí để bảo vệ cho cả một dòng họ, đại biểu cho sự trường tồn, ấm no êm đẹp của con cháu trong dòng họ đó.

–   Thứ hai, cột đá cũng là nơi thu hút linh khí của trời đất và tạo nên sức mạnh nội lực cho con cháu phát triển. Chính vì thế, trong thiết kế nhà thờ họ, các cột đá và cột đồng trụ đá được xây dựng khá cầu kỳ với nhiều hình ảnh điêu khắc đẹp mắt, mang lại niềm tin tâm linh và sự bình yên cho dòng họ.

Cấu tạo của cột đá

Cột đá mang ý nghĩa tâm linh nhưng nó cũng là điểm trụ lực chính của một công trình. Chính vì thế, cột được cấu tạo rất chắc chắn với 3 bộ phần chính là phần đầu, phần thân và phần chân cột.

Phần đầu cột

Phần đầu cột là phần được lắp đặt ở phía trên cùng, hay còn có tên gọi khác là phần cột lửa. Tùy vào kích thước, kiểu dáng của cột đá mà phần đầu cột sẽ được thiết kế để phù hợp với công trình. Ví dụ với cột đồng trụ nhà thờ thì sẽ được điêu khắc hết sức tinh tế, thường có hình cột lửa cháy lên cao hoặc là đặt tượng con nghê thể hiện sự uy nghi và mang đến sự ấm áp, bảo vệ từ đường, dòng họ.

Ngọn lửa phần đầu cột cũng mang ý nghĩa duy trì sự sống, trường tồn với thời gian cho nên khi thi công cột đồng trụ đá nhà thờ thì người thợ luôn làm một cách cẩn trọng và tỉ mỉ nhất có thể.

Phần thân cột

Phần thân cột đá có thể làm theo hai hình dạng chính là mẫu cột vuông hoặc mẫu cột tròn. Thân cột là vị trí có nhiều khoảng trống nên thường được tận dụng để điêu khắc nhiều loại hoa văn theo ý của khách hàng. Thông thường, những hoa văn điêu khắc trên thân cột trụ có thể là các bức tranh tứ quý bốn mùa – tùng, cúc, trúc, mai; hình ảnh tứ linh của văn hóa Việt Nam – Long, Lân, Quy, Phụng hoặc là các câu đối chữ Nôm, chữ Hán mang ý nghĩa tốt lành, cầu chúc thuận lợi.

Phần thân cột đòi hỏi nhiều công sức gia công, sử dụng những khối đá lớn để không làm mất đi tính liên tục của bức tranh điêu khắc đến đó. Đồng thời thân cột cần phải vững chắc thì mới làm trụ chính cho nền móng. Cho nên các loại đá cứng, có độ bền cao sẽ luôn được ưu tiên cho phần thân cột.

Phần chân cột

Một cột đá hoàn thiện và đưa vào công trình thì không thể quên phần chân cột. Đây chính là phần tạo nên sự thăng bằng và chắc chắn cho phần cột bên trên.

Cột có bền vững và trụ được chắc hay không một phần lớn là dựa vào phần chân đế. Chân cột làm bằng đá tảng nguyên khối, thường là hình trụ vuông hoặc hình trụ tròn và kích thước thì được tính toán để cân đối với phần thân cột với phần đầu phía trên.

Phần chân cột thường được điêu khắc hình hoa sen, lá lan.. hoặc cũng có thể là tạo nhám – vừa tạo sự trang trọng mà không bị lu mờ bởi các hình ảnh và họa tiết ở phía trên.

Cột đá có những loại nào?

Phân loại cột bằng đá theo từng loại công trình, kiến trúc

Xét theo các công trình kiến trúc, cột làm bằng đá được chia làm ba loại là cột hiên, cột trong nhà bằng đá và cột đồng trụ đá.

Cột hiên bằng đá

Cột hiên là gì? Các loại cột trong nhà bao gồm cột cái, cột quân và cột hiên bằng đá. Trong đó cột hiên là cột được đặt phía ngoài hiên nhà, và là cột thấp nhất trong các cây cột ở trong nhà.Cột hiên là cột dùng để đỡ mái hiên và cũng đóng góp vai trò trong việc thoát nước, tránh ứ đọng nước trên mái nhà.

Cột hiên nhà thờ họ thường được làm bằng đá hoặc bằng gỗ quý. Cột hiên bằng đá nhà thờ họ, cột hiên từ đường cũng là phần cột ở đằng trước cửa chính nên rất được chú trọng điêu khắc. Nhà thờ họ thường sử dụng các họa tiết, hoa văn tứ quý, tứ linh hoặc các câu đối để điêu khắc lên cột hiên.

Cột đá trong nhà

Cột trong nhà bằng đá là trụ chính của một ngôi nhà, nâng đỡ phần mái để tạo nên một thế nhà vững chãi và kiên cố. Kể từ thời khai thiên lập địa, đến khi con người biết xây dựng nhà cửa để tránh mưa trú gió thì các thiết kế ngôi nhà của chúng ta luôn có cột trụ.

Ngày nay, cột trụ trong nhà là phần không thể thiếu nếu bạn muốn xây nên một  ngôi nhà vững chắc, cột càng vững chắc thì ngôi nhà lại càng kiên cố.

Cột đồng trụ đá 

Cột đồng trụ đá là loại cột được sử dụng riêng cho đình đền, chùa miếu hay nhà thờ. Đặc điểm chung của loại cột đồng trụ là được thiết kế rất tỉ mỉ, điêu khắc kỳ công. Sở dĩ các cột đá nhà thờ họ, đình đền, miếu mạo được chú tâm xây dựng như vậy vì nó mang nhiều ý nghĩa tâm linh, giúp cho người dân xua đuổi tà ma, cầu mong cuộc sống ấm êm thuận hòa.

Ngày nay để giữ cho các cột đồng trụ được bền đẹp và chống chọi lại sự khắc nghiệt của thời gian thì cột đồng trụ đá đã ra đời. Với chất liệu đá quý, cứng, bền đẹp mà lại có thể thi công điêu khắc thành những hình thù phù hợp với yếu tố tâm linh, văn hóa truyền thống nên loại này rất được ưa chuộng trên thị trường hiện nay.

Phân loại theo hình dạng

Cột đá nếu phân loại theo hình dạng có hai mẫu chính là cột tròn và cột vuông.

Cột đá tròn

Xét trong văn hóa tâm linh và tư duy kiến trúc, các loại cột có trụ tròn là một phần không thể thiếu khi thi công công trình. Cột đá tròn ngoài việc giữ vai trò chống đỡ thì nó còn có những ý nghĩa tâm linh và ý nghĩa về mặt trưng bày, trang trí.

Cột tròn là một khối trụ tròn – đây là thiết kế tương đối phổ biến. Hình tròn còn đại diện cho sự tròn đầy và toàn vẹn, vĩnh cửu cho nên rất được ưa chuộng thi thiết kế các mẫu cột. Cột tròn bằng đá chủ yếu hay được sử dụng trong làm cột hiên hoặc cột ở bên trong các công trình.

Cột tròn cũng có ba phần cấu tạo là phần bệ đỡ, phần thân cột và phần đầu cột. Trong đó điểm khác biệt lớn nhất nằm ở thân cột khi phần thân sẽ có hình trụ tròn.

Cột hình tròn sẽ được chạm trổ các hoa văn liền mạch hơn, ưu điểm của nó là có độ bền cao, ít bị tổn hại và thường sẽ tạo cảm giác mềm mại, thẩm mỹ khi nhìn vào.

Cột đá vuông

Cột đá vuông có thiết kế chắc chắn, với hình dạng là khối trụ hình vuông. Đây là mẫu cột truyền thống với đường nét rõ ràng. Thông thường, ở các công trình người ta sẽ dùng các mẫu cột đá vuông đẹp làm cột sảnh, cột hiên hay thậm chí là cột hàng rào.

Xét cho cùng, cột đá vuông khi nhìn vào sẽ không có cảm giác mềm mại như cột tròn tuy nhiên nó lại mang một vẻ vững chắc trông gì sánh bánh.

Các mẫu cột đá tròn vì không bị hạn chế không gian sáng tạo nên thường sẽ được chạm khắc hình rồng phượng. Còn đối với cột vuông thì hoa văn được sử dụng phần nhiều sẽ là các họa tiết bức tranh tứ linh hoặc tứ quý. Bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể sử dụng các loại câu đố đối xứng thì sẽ rất phù hợp với mẫu cột này.

Ngoài ra, cả hai mẫu cột vuông bằng đá và cột tròn bằng đá cũng có thể tối giản bằng cách băm nhám mà không cần điêu khắc họa tiết phức tạp. Việc tối giản hóa phần chế tác cột đá vừa giúp tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí nhưng không làm mất đi vẻ đẹp vốn của của cột.

Phân loại theo chất liệu đá

Cột làm bằng đá là một trong những loại cột được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Lý do bởi vì gỗ quý ngày càng hiếm, các loại vật liệu khác sẽ không được bền đẹp như đá. Cho nên rất nhiều công trình, đặc biệt là cột đá nhà thờ họ, đền chùa miếu mạo hay những ngôi nhà xây với phong cách cổ kính một chút sẽ chọn cột bằng đá để sử dụng.

Trong tự nhiên, có nhiều loại đá thích hợp để để làm cột tuy nhiên chúng ta cũng cần phải tuyển chọn kỹ lưỡng. Theo những người thợ lành nghề, đá sử dụng làm cột cần phải là loại đá cứng, có độ bền (khả năng chống đỡ vật nặng, khả năng chống lại thời tiết…), có độ bóng, họa tiết hoa văn phải đẹp, có thể chế tác được thành các bức họa. Những loại đá thường dùng làm cột có thể kể đến đá xanh tự nhiên, đá cẩm thạch, đá hoa cương…

 Cột làm từ đá xanh tự nhiên

Cột làm từ đá xanh tự nhiên là loại cột phổ biến. Ở các vùng núi của các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa thì loại đá xanh tự nhiên này rất phổ biến. Ưu điểm của đá xanh tự nhiên là mẫu mã đẹp, có nhiều tảng lớn phục vụ công việc chế tác những cột từ đá nguyên khối. Bên cạnh đó, khi được đánh bóng thì màu của đá xanh rất sáng và đẹp, giúp cho công trình lại càng nổi bật hơn. Mẫu cột từ đá xanh rêu đẹp là những mẫu cột điêu khắc hình rồng phượng, những bức tranh tứ quý…Những chi tiết tỉ mỉ trên cột bằng đá xanh sau khi được đánh bóng thì sẽ có giá trị rất cao, được nhiều người khách hàng yêu thích.

Cột đá hoa cương

Đá hoa cương là loại đá có nhiều màu sắc với những đường vân khác lạ mà không phải loại đá nào cũng có được. Theo thời gian, đá hoa cương đã trở thành vật liệu thiết yếu khi xây dựng công trình, đặc biệt với những cột làm từ đá hoa cương thì luôn nhận được nhiều sự yêu thích của khách hàng, được đặt hàng thi công nhiều hơn.

Mẫu cột đá hoa cương đẹp có rất nhiều trên thị trường. Giá trị của đá hoa cương nằm ở chỗ nó có nhiều màu sắc và đường vân tự nhiên. Những đường vân này vốn dĩ đã đẹp, dưới sự gia công của người nghệ nhân mà trở nên sáng bóng, nổi bật, rất thích hợp để đưa vào các công trình kiến trúc.

Cột đá cẩm thạch

Đá cẩm thạch là loại đá quý hiếm, màu sắc và đường vân thật của đá luôn mang đến vẻ đẹp cao quý và trang nhã. Từ xa xưa, đá cẩm thạch là loại đá được dùng để tiến vua, cho nên mức độ quý hiếm và giá trị của nó vô cùng lớn.

Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật cũng như trí thông minh của con người, chúng ta vẫn thấy có nhiều công trình xây dựng với những cột bằng đá cẩm thạch. Thực ra đó là những cột giả đá cẩm thạch. Lớp vỏ ngoài được cấu tạo giống như đá cẩm thạch hàng thật giá thật, cùng với đó khi những chiếc cột này được đánh bóng lên thì rất sáng loáng, nhìn vào sẽ không phân biệt được thật giả. Thiết kế cột đá cẩm thạch ở bên trong nhà sẽ làm cho ngôi nhà sáng lên, nguy nga giống như cung điện.

Cột làm từ đá vàng

Thông thường, cột làm từ đá xanh hay dùng trong nhà thờ, cột bằng đá cẩm thạch và đá hoa cương hay dùng nhiều trong kiến trúc nhà ở. Còn cột chế tác từ đá vàng thì khách hàng có thể sử dụng ở hai kiểu kiến trúc này mà không sợ làm mất đi vẻ cân bằng của ngôi nhà.

Đá vàng là loại đá cứng, có đường vân đẹp, màu sắc trang nhã. Bên cạnh đó độ bền của đá giúp cho người nghệ nhân có thể điêu khắc lên nhiều hình ảnh đẹp đẽ. Nếu như bạn muốn xây dựng một kiểu kiến trúc mang đậm phong cách hoàng gia, có phần cổ kính thì những cột đá làm từ đá vàng sẽ không làm bạn thất vọng.

Kích thước cột đá chuẩn phong thủy

Đối với các loại cột bằng đá, cột đá luôn cần phải xem xét đến các yếu tố phong thủy trước khi tiến hành điêu khắc, thi công. Theo đó, cột đồng trụ có thể cao từ 4,5 đến 5,5m, đường kính tầm 40 – 50 cm.

Ngoài ra, một số mẫu cột nhỏ bằng đá  thì có thể có kích thước tổng cao 261cm, cột vuông cạnh dài 25cm, đế vuông cạnh dài 40cm.

Bên cạnh đó, tùy theo yêu cầu của khách hàng cũng như chi phí thi công mà các loại cột đá lại có kích thước khác nhau.

Ý nghĩa tâm linh của hoa văn, câu đối điêu khắc trên cột đá

Cột đá mang ý nghĩa che chắn tà khí, mang đến bình yên và cầu mong thuận lợi đối với gia đình, dòng họ. Đi sâu vào các họa tiết hoa văn điêu khắc trên đá, đó là những hoa văn mang nhiều ý nghĩa tâm linh, thể hiện tư duy của người nghệ nhân nói riêng và tư tưởng văn hóa của người dân Việt Nam nói chung.

Theo đó, có thể kể đến các ý nghĩa như:

• Hoa sen:  đại diện cho cốt khí, sự thanh bạch, trong sáng của con người. Điêu khắc hoa sen mang ý nghĩa dù trong cuộc sống có nhiều khó khăn, cạm bẫy thì bản thân không được quên sơ tâm ban đầu, phải sống là một người lương thiện, giữ mình trước cám dỗ.
• Họa tiết điêu khắc rồng phượng: thể hiện sự uy nghiêm, sự kính trọng đối với thần linh, tổ tiên. Bên cạnh đó rồng đang bay lên đại diện cho sức mạnh tiềm ẩn của con người, mong muốn phát triển mạnh mẽ.
• Họa tiết điêu khắc tranh tứ bình: thể hiện mong muốn ấm no hạnh phúc, giàu sang và thịnh vượng.
• Họa tiết điêu khắc tranh tứ quý: mong muốn bình an, cầu mong sự bảo vệ của thần linh đối với gia chủ.

Giá cột đá rẻ nhất 2022

Giá cột đá là bao nhiêu? Giá cột bằng đá thường sẽ không có mức cụ thể vì tùy theo công trình mà giá trị cột đá sẽ khác nhau. Với những cột làm bằng đá có kích thước khác nhau, vật liệu khác nhau, công sức điêu khắc khác nhau thì đương nhiên giá thành sẽ khác nhau.

Giá cột đá nhà thờ họ, hoặc báo giá cột đá tự nhiên của các hạng mục công trình khác có thể có giá vài triệu nhưng cũng có thể lên đến cả trăm triệu.

Một số yếu tố làm nên giá cột làm bằng đá

• Về loại đá: Thường những loại đá quý, dòng hiếm thì sẽ có giá thành cao hơn
• Về chế tác: Cột đơn trơn nhẵn hay chỉ đánh nhám sẽ có giá thành rẻ hơn so với những cột điêu khắc nguyên khối. Bởi vì thời gian chế tác càng lâu, công trình càng kỳ công thì giá tiền cũng sẽ tăng lên và ngược lại.
• Ngoài ra chi phí lắp đặt vận chuyển cũng sẽ có nhiều ảnh hưởng đến giá thành của cột.

Quy trình chế tác, lắp đặt cột đá tại Bảo Châu

Bảo Châu là đơn vị chế tác đá truyền thống lâu năm và có tiếng tại Làng nghề đá Mỹ nghệ Ninh Vân – Ninh Bình.

Khách hàng quan tâm có thể tham khảo quy trình làm việc dưới đây để hình dung rõ hơn về dịch vụ do Đá Mỹ Nghệ Bảo Châu cung cấp:

• Tư vấn khảo sát địa hình: Lắp đặt cột từ đá cần phải nghiên cứu trước địa hình. Với những địa phương ở xa hay những mẫu cột đá đẹp có kích thước lớn thì phải nghiên cứu vận chuyển trước để đảm bảo sự an toàn và kết quả tốt khi tiến hành lắp đặt.
• Lên mẫu mã kích thước: Bảo Châu dựa vào nhu cầu của khách hàng cũng như vị trí địa hình sẽ đưa ra những mẫu mã và kích thước của cột sao cho phù hợp. Trong bước này, khách hàng hoàn toàn có thể tự quyết định theo mong muốn của mình. Bên cạnh đó các bạn cũng có thể nghe lời khuyên từ các nghệ nhân để có được kết quả tốt nhất.
• Báo giá sản phẩm: Sau khi thống nhất về mẫu mã và chất liệu, Bảo Châu sẽ báo giá cho khách hàng.
• Ký kết hợp đồng: Sau khi hai bên đã thống nhất về giá thành và mẫu mã thì tiến hành ký kết hợp đồng. Đảm bảo quyền và nghĩa lợi cho cả hai bên.
• Sản xuất và lắp đặt: Bảo Châu có trách nhiệm thi công chế tác và vận chuyển công trình đến địa điểm lắp đặt, chịu trách nhiệm bàn giao công trình cho khách hàng khi đã hoàn thành.

Đá mỹ nghệ Bảo Châu – 20 năm kinh nghiệm làng nghề truyền thống tại Ninh Bình

Bảo Châu là đơn vị có trên 20 năm kinh nghiệm về lĩnh vực điêu khắc, chạm trổ đá tại làng nghề đá truyền thống Ninh Vân, Hoa Lư.

Đá mỹ nghệ Bảo Châu đã tồn tại cùng thời gian, đi qua năm tháng xoay vần và vẫn sừng sững tồn tại cùng với sự phát triển của rất nhiều sản phẩm điêu khắc, chạm trổ khác. Đá mỹ nghệ Bảo Châu luôn tự tin mang đến những sản phẩm hoa văn tinh tế, kỹ thuật đẹp mắt và độ bền bỉ tính theo niên kỷ.

Ngày nay, sự hiện đại của khoa học kỹ thuật đã giúp ích rất nhiều cho người nghệ nhân trong việc tạo hình và điêu khắc các sản phẩm, đáp ứng được nhu cầu của thị trường và làm hài lòng khách hàng.

Hy vọng rằng trong tương lai không xa sẽ có nhiều thêm nhiều khách hàng trên mọi miền tổ quốc tin tưởng và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của làng nghề Bảo Châu, giúp góp phần thúc đẩy nền công nghệ thủ công điêu khắc đá.

Để biết thêm các thông tin chi tiết về các dịch vụ, công trình cột đá nói riêng và các hạng mục thi công lăng mộ đá, mộ đá,… quý khách hàng có thể truy cập vào website: https://langmoda.com.vn/ hoặc liên hệ tới số hotline: 096.281.90.32 để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.