Ý nghĩa kiến trúc cổng tam quan trong văn hóa người Việt

Ý nghĩa kiến trúc cổng tam quan trong văn hóa người Việt

Ý nghĩa cổng tam quan trong văn hóa Việt Nam

Theo quan niệm phật giáo Cổng tam quan bao gồm hữu quan, không quan, trung quan. Thông qua đó thể hiện được cái giả (sắc), vô thường (cái không) và trung dung của cả hai yếu tố này. Tuy nhiên một số ý kiến khác lại cho rằng cổng tam quan có nghĩa là cửa Tam Bảo.

Theo như một thuyết khác thì cho rằng cổng tam quan có nghĩa là “tam giải thoát môn” của phái Thiền Tông với cửa vô tác, cửa vô tướng, cửa không để được vào cõi Niết Bàn. Cũng chính theo thuyết này đã lý giải rằng các nước không thuộc Phật giáo phái Thiền tông thì các ngôi chùa thường không xây dựng theo kiến trúc cổng tam quan vào chùa.

Như vậy, có thể nói, cổng tam quan chính là thể hiện cho ba pháp ấn – 3 chân lý của nhà Phật đó là vô thường, vô ngã và khổ. Vô thường có nghĩ là thường, vô ngã là thường và khổ cũng là thường và đây trở thành 3 cửa giải thoát đó là cửa không, vô tướng và vô tác. Đức Phật muốn chỉ cho con người biết tới cảnh giới của Hưu tình không nên người đã dùng vô thường, vô ngã để dẫn tới cõi Niết Bàn Tịch Tịnh. Theo như quan điểm của Đức Phật của phái Đại Thừa thì ngài luôn khuyến khích con người tiến lên một bậc nữa trên cơ sở Ba Pháp Ấn trên là phương tiện để dẫn tới đích là Nhất Thật Tướng Ấn – Pháp không có nghĩa rằng tất cả mọi sự vật đều không.

Chính từ những ý nghĩa của cổng Tam quan mà con người ta thường gọi cửa chùa là cửa Không. Theo như quan niệm của nhà Phật thì nếu như con người có thể hiểu được Ba Pháp Ấn của đạo Phật thì con người ta trong cuộc sống có thể thoát được những sân si, đau khổ, ràng buộc, tội lỗi,…để hưởng một cuộc sống thái bình, an lạc.

Cổng tam quan là một hình ảnh rất đỗi quen thuộc với tất cả người dân Việt Nam, bởi cổng tam quan được sử dụng rất nhiều trong các kiến trúc cổ như đình chùa miếu mạo, lăng tẩm.

Tam quan là cổng lớn (quan) chia làm ba cửa (môn) có kích thước lớn nhỏ khác nhau. Con số 3 này lấy theo thuyết Tam tài (đài tế Nam giao đắp ba tầng nền cũng theo thuyết này) Tiêu biểu cho phong cách kiến trúc tam quan tại Việt Nam là Văn Miếu Quốc Tử Giám Hà Nội. và Huế. Cổng tam quan ở Văn miếu và các tự miếu quan trọng (như Triệu miếu, Thái miếu, …) được dựng có lầu ở trên, gọi là “Tam quan Môn Lầu” với 7 lớp cửa:bố trí theo kiểu “trùng thành tam khẩu”.

Xưa kia triều đình qui định lối giữa dành cho vua, bên tả dành cho văn quan và bên hữu dành cho võ quan. Các Cổng làng vì thế luôn làm tam quan cũng vì mục đích phòng khi đón vua về ngự. Đền miếu, lăng tẩm cũng theo đó mà làm như Cổng cố đô Hoa Lư  (Ninh Bình), Cổng chùa Bái Đính  (Hoa Lư, Ninh Bình) …

Về sau cổng đình chùa  cũng  được thiết kế theo kiểu kiến trúc cổng tam quan  để tiếp vua đi lễ Phật. Tam quan của chùa ít khi mở cổng lớn trừ những dịp lễ lớn. Người ta lại dựa vào phong thủy chia ra cửa nhỏ bên trái (từ ngoài hướng vào) là Thanh long và cửa bên phải là Bạch hổ. Khách hành hương thường đi vào cửa trái và ra cửa phải gọi là “Nhập Thanh long xuất Bạch hổ” hàm ý rước phước đức của chùa về nhà.

Kiến trúc cổng tam quan tại đình chùa lăng tẩm nhà thờ họ của Việt Nam

Kiến trúc chùa Việt Nam thường theo trục hướng Nam Bắc, mở đầu cho hướng đó là Tam quan án ngự. Từ Tam quan vào bên trong là toàn thể ngôi chùa bao gồm Lầu chuông, Gác trống phía trước, Hành lang giải vũ hai bên, tiếp vào cùng Thiêu hương, Tiền đường, Thượng điện v.v…

Tam quan thông thường có hai tầng, tầng dưới có ba cửa, ở giữa là cửa chính, hai bên cửa nhỏ hơn và kích thước hai cửa này bằng nhau. Tuy nhiên cũng nhiều chùa xây Tam quan có khi hơn 4 đến 5 tầng, mở ra 4 đến 5 cửa và thường tùy thuộc vào tổng thể kiến trúc của ngôi chùa cũng như ý tưởng của người chủ hưng công khi cho xây dựng. Tầng trên của Tam quan chùa Việt có khi kiêm luôn chức năng lầu chuông, khánh và treo chuông lớn. Mỗi ngôi chùa có kiểu dáng Tam quan khác nhau.

Cổng tam quan phần chủ yếu là ba lối đi với cửa giữa thường lớn hơn hai cửa bên. Vách cổng có thể là gỗ hay xây tường gạch hoặc đá. Phía trên lợp mái. Hai bên lối đi thường đắp câu đối, trán cửa ghi tên chùa hay tên cửa.

Kiến trúc xây cổng tam quan đá gồm có cổng có gác, cổng tứ trụ hay cổng tam quan biến thể.

Cổng có gác thường là cồng làm bằng đá hãy gạch, tùy vào quy mô cổng mà có một hay 3 gác. Thường thì đây chỉ là gác giả để tạo chiều cao, tuy nhiên, ở một số đình chùa thường dùng gác để chuông, trống phục vụ cho hoạt động của chùa.

Cổng tứ trụ là cổng thay vì xây dựng vách ngăn thì dùng 4 cột trụ : ở giữa là hai cột dài, ngoài cùng là 2 cột ngắn để phân thành lối đi. Trán cổng làm bằng xà cách điệu nối bốn trụ biểu. Hiện nay, nhiều nơi xây dựng cổng tam quan theo lối biến thể như thay vì 3 lối thì xây thành 5 lối đi

Vì sao nên làm cổng tam quan đá trong các kiến trúc nhà thờ họ, đình chùa

Cổng tam quan đá một phần không thể thiếu trong kiến trúc tâm linh đình chùa miếu mạo từ đường,lăng mộ…

Người ta có thể  sử dụng nhiều chất liệu khác nhau để xây dựng cổng tam quan như bằng gỗ, xi măng hay bằng đá. Mỗi loại chất liệu đều có những ưu điểm riêng tuy nhiên ngày nay người ta ưa chuộng sử dụng chất liệu đá nguyên khối để xây dựng cổng tam quan hơn.Chất liệu đá nguyên khối không chỉ đảm bảo giá trị thẩm mỹ mà còn có độ bền cao toát lên vẻ đẹp sang trọng nhưng lại cổ xưa, độc đáo và tinh tế, giá thành cũng hợp lý.

Cổng tam quan bằng đá là công trình kiến trúc về đá mỹ nghệ khá đặc biệt đá nguyên khối có màu xanh hoặc ghi xám được khai thác tự nhiên, màu sắc sáng bóng tự nhiên, dễ chế tác khắc họa những họa tiết hoa văn phù hợp với văn hóa tâm linh truyền thống người Việt. Những phiến đá to lớn được lấy từ trong môi trường tự nhiên và qua những đôi bàn tay của các nghệ nhân có trình độ cao về nghề đá mỹ nghệ chạm khắc tạo nên sự sắc xảo về tất cả các khía cạnh.

Làm cổng tam quan đá ở đâu tốt nhất, giá cổng tam quan đá có đắt không?

Trên thị trường có rất nhiều cơ sở chế tác, nhận thi công, xây dựng và bán các sản phẩm cổng tam quan đá. Chính vì vậy mà khách hàng có rất nhiều sự lựa chọn khác nhau. Tuy nhiên, trước khi lựa chọn khách hàng nên tìm hiểu, xem xét thật kỹ địa chỉ bán cổng tam quan uy tín, chất lượng đảm bảo mẫu mã đẹp mà giá thành lại phải chăng.

Công ty đá mỹ nghệ Bảo Châu chúng tôi với nhiều năm kinh nghiệm chế tác, kinh doanh các sản phẩm đồ đá mỹ nghệ,  trang trí, thờ cúng,…Bên cạnh đó chúng tôi còn chuyên nhận vận chuyển, thi công, xây dựng, lắp đặt các công trình đồ đá như lăng mộ đá, trụ cột đá, đồ thờ đá, cuốn thư đá, linh vật đá và cổng tam quan đá,..

Công ty chúng tôi có nguồn gốc từ làng nghề đá mỹ nghệ truyền thống nổi tiếng cả nước đó là làng nghề Ninh Vân, Hoa Lư, Ninh Bình. Vì vậy, chúng tôi đảm bảo đội ngũ thợ của chúng tôi là những người thợ xuất thân từ làng nghề có tay nghề khéo léo, trình độ chuyên môn cao để tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt, độc đáo, tinh tế đáp ứng được nhu cầu của khách hàng mà giá thành lại cạnh tranh so với thị trường.

Ngoài ra, khi đến với công ty đá mỹ nghệ Bảo Châu, chúng tôi cam kết sẽ mang tới cho khách hàng chất lượng phục vụ, chăm sóc khách hàng một cách tốt nhất. Nếu như quý khách có nhu cầu thì chúng tôi sẵn sàng tới tận nơi khảo sát địa hình và tư vấn xây dựng như thế nào sao cho phù hợp đảm bảo tính thẩm mỹ cũng như đúng phong thủy. Hiện tại, công ty chúng tôi đang sử dụng chất liệu đá nguyên nguyên khối được khai thác từ các vùng núi đá cao tự nhiên ở các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa đảm bảo độ bền theo năm tháng và chất lượng tốt, độc đáo và tinh xảo thông qua đôi bàn tay khéo léo của những nghệ nhân lành nghề.

Bài viết trên đây là một số thông tin tìm hiểu về kiến trúc cổng tam quan trong văn hóa người Việt mà chúng tôi muốn chia sẻ tới quý khách. Với những gì chúng tôi chia sẻ trong bài viết hy vọng đã cung cấp thêm những thông tin hữu ích giúp cho các bạn có thêm hiểu biết về nguồn gốc cũng như ý nghĩa, giá trị của loại hình kiến trúc cổng tam quan đá trong văn hóa truyền thống của người Việt.